Oryantiring Nedir ?

1- Oryantiring Nedir?

Oryantiring; her türlü arazide yapılabilen, sporcuların kontrol noktalarını harita ve pusula yardımı ile en kısa zamanda bulmaya çalıştığı bir doğa sporudur. Bireysel veya takım olarak ve genelde ormanlık alanlarda yapılır. Sporcuların amacı, harita üzerine çizilmiş ve önceden araziye yerleştirilmiş hedefleri en kısa zamanda ve en az hatayla koşarak bulmaktır.

Oryantiring aynı zamanda hem oryantasyonu (Konum Saptama) hem navigasyonu (Yön Bulma) hem de rota bulmayı içinde barındıran ve bunları spor çatısı altında birleştiren zevkli, keyifli ve eğitici bir faaliyettir.

2- Oryantiring Parkuru

Oryantiringi diğer benzer sporlardan ayıran en önemli unsur koşarken takip edilecek birinin veya işaretlenmiş bir rotanın olmamasıdır. Bulunulan yerden gidilecek yere ulaşmak için her sporcuya göre değişen çok farklı seçenekler bulunmaktadır. Sporcuların hem kendini, hem diğer sporcuları, hem de içinde bulundukları arazinin özelliklerini dikkate alarak doğru rotaya en kısa sürede karar vermeleri ve bunu süratle koşmaları gerekmektedir. Atletik kapasitelerine ek olarak mutlaka zihin yeteneklerini de kullanmalıdırlar. Bu özelliği nedeniyle oryantiringe “koşarken satranç oynamak” benzetmesi de yapılmaktadır.

Oryantiringe başlamadan önce; bu spor dalına özel olarak hazırlanmış haritaya sahip bir alanda, yukarıdakine benzer şekilde belli noktalara oryantiring hedefleri yerleştirilir. Bu hedef noktaları belli bir sırayla haritaya işaretlenir ve yarışacak olan sporculara bu harita parkura çıkarken verilir. Sporcular belirlenen zaman aralıkları ile (genelde 1–5 dakika aralıklarla) tek tek çıkış alırlar. Çıkış noktasında haritasını alır.

Sporcu oryantiring yarışmasına başladığı anda doğada, elindeki haritasıyla ve pusulasıyla baş başadır. Sporcu için esas olan şey, gideceği noktayı/noktaları haritadaki sırasıyla, doğru olarak ve en kısa zamanda bulmaktır. Bunun için de oryantiring haritasını okuyabilmesi ve oryantiringe ait özel sembolleri bilmesi germektedir. Bu bilgileri doğru kullanan sporcu çoğu zaman hedef noktasına hatasız olarak varmaktadır.

Hedef noktasına varan sporcu, bu noktada; yarışmada elektronik sistem kullanılıyorsa elindeki e–kartı elektronik hedef kontrol ünitesine basar, zımba kullanılıyorsa haritasındaki veya hedef kontrol kartındaki ilgili kutucuğa zımbayı kullanarak zımbalama yapar ve böylece hedefi bulduğunu kanıtlar. Bütün noktaları sırasıyla dolaşır ve varış noktasına gelir. Parkuru en kısa zamanda bitiren ilk sırayı alır.

3- Oryantiringin Kısa Tarihi

Oryantiring, ilk olarak 19’uncu yüzyılda İskandinav ülkelerinin askeri eğitimlerinde yapılmaya başlamış, ilk organizasyonlar 1880’lerde Norveç ve İsveç birleşik krallığı askeri birlikleri arasında düzenlenen müsabakalar ile olmuştur.

1930’lu yılların sonunda da İsveç, Norveç, Finlandiya ve Danimarka’da kök salmış ve yapılan kurumsallaşma çabaları neticesinde Uluslararası Oryantiring Federasyonu (IOF) 1961’de Kopenhag–Danimarka’da kurulmuştur.

1975 yılında oryantiring ile tanışan Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)’nde ilk yarışmalar 1978’de Kara Kuvvetleri Şampiyonası ve 1979’da TSK Şampiyonası olmuştur.

12-13 Ekim 2001 tarihlerinde Helsinki’de yapılan IOF Genel Kurulunda Türkiye’nin üyelik başvurusu kabul edilerek “özel üye” statüsünde IOF’a dâhil edilmiştir.

İlk Türkiye Oryantiring Şampiyonası 14-15 Aralık 2002 tarihinde Ankara’da yapılmıştır.

28 Mart 2006 tarihinde GSGM Merkez Danışma Kurulunun aldığı karar doğrultusunda oryantiring branşı İzcilik Federasyonundan ayrılarak Türkiye Oryantiring Federasyonu olarak yeniden yapılanmıştır. Oryantiring Federasyonu halen özerk bir federasyon olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

4- Oryantiring Çeşitleri

a-Yapılış şekillerine göre;

• Koşu Oryantiringi: Oryantiringde başarılı olabilmek için sporcu, iyi harita okuyabilmeli, yüksek hızda koşarken çabuk ve doğru rotayı seçebilmelidir.
• Kayak Oryantiringi: Elit düzeydeki bir kayak oryantiringcisi iyi bir dayanıklılık kayakçısı aynı zamanda iyi bir harita okuyucusu olmalı ve bu iki yeteneği birleştirebilmelidir.
• Bisiklet Oryantiringi: Dağ bisikleti ve oryantiring heyecanlarını birlikte yaşatan bir oryantiring disiplinidir.
• Patika Oryantiringi: Fiziksel engeli olan ve olmayan tüm katılımcılar aynı kurallarla ve eşit biçimde yarıştıkları bir oryantiring disiplinidir. Yürüyerek, tekerlekli sandalye, koltuk değnekleri vb. kullanılarak yapılan bu disiplinde, sporcuların harita okuma ve araziyi analiz edebilme becerileri sınanır.

b-Yarışma zamanına göre;

• Gece
• Gündüz

c-Yarışma doğasına göre;

• Kişi: Kişi tek başına koşar
• Bayrak: İki veya daha çok takım üyesi biri bitirdikten sonra diğeri başlayacak şekilde yarışırlar.
• Takım: İki veya daha çok kişi beraber koşarlar.

c-Yarışma sonucunu belirleme yoluna göre;

• Tek Yarış Müsabakaları: Bir tek yarışın sonucu final sonuçtur.
• Birçok Yarış Müsabakaları: Bir veya daha çok gün süren, iki veya daha çok yarışın birleşik sonucu final sonucu oluşturur.
• Eleme Yarış Müsabakası: Final koşmak üzere bir veya birden çok eleme yarışından geçen yarışmacılar değişik eleme gruplarına ayrılmış olabilir. Final yarışın sonucu esas alınır. A ve B gibi finaller olabilir.

d-Kontrollerin ziyaret edilmesi gereken sıraya göre;

• Belli Bir Sırada
• Sıralamasız

e-Yarış uzunluğuna göre;

• Uzun mesafe
• Orta mesafe
• Sürat
• Diğer mesafeler

5- Oryantiringin Faydaları Nelerdir?

Oryantiring, fiziki olduğu kadar zihni de çalıştıran bir spordur. Kişinin sadece bedensel değil, baskı ve stres altındayken bağımsız olarak düşünme ve zorlukları çözme yeteneğini arttırarak zihinsel gelişimine de katkı sağlar.

Oryantiring sporcular için idealdir, çünkü sporcuların spor yaparken mantıklı düşünme ve problemleri bağımsız olarak analiz edip çözme yeteneğini de geliştirir.

Oryantiring seçkin bir spordur, çünkü meydan okumalarla doludur. Hedefe en kısa zamanda ulaşmak için cesur olmalı, bedeninizi ve aklınızı kullanmalısınız.

Oryantiring aynı zamanda bir aile sporudur. Ailenin üyeleri hafta sonunda oryantiring yaparak stres atabilir, eğlenebilir ve iyi vakit geçirebilirler.

Oryantiring çevreci bir spordur. Binlerce kişinin katıldığı yarışlardan sonra ertesi gün aynı araziye giderseniz ayak izlerinden başka hiçbir şey göremezsiniz.

Oryantiring kişiye heyecan verici ve rekabetçi insan yaşamını sunan hazine avcılığı benzeri bir sporudur.

Oryantiring sosyal bir spordur. Orada insanlar yaş, cinsiyet, etnik, kültürel köken ve sosyal statüden bağımsız olarak tanışır, iletişim kurarlar ve beraberce keyifli vakit geçirebilirler.

Oryantiring ucuz bir beden sporudur. İhtiyacınız sadece harita ve pusuladır.

Özet olarak oryantiring kadın, erkek, genç, yaşlı, acemi ya da tecrübeli, zengin ya da fakir dünyanın her yanında her türden insanın ilgisini çekebilecek bir spordur.

Kaynakça:

• Türkiye Oryantiring Federasyonu

• FAAL ORYANTİRİNG HAKEM VE GÖZLEMCİLERİ DERNEĞİ

• ORYANTİRİNG ANTRENÖRLERİ DERNEĞİ